Poznanie czynników prowadzących do problemów i upadku firm od dawna stanowi cel wielu praktyków i teoretyków zarządzania. Samo tłumaczenie sukcesu bądź klęski przez pryzmat gospodarczej koniunktury, a tym bardziej szczęścia – jest nieprzydatne, a nawet szkodliwe. W dzisiejszym wpisie prześledzimy czynniki i przyczyny, których wpływ na wystąpienie kryzysów i klęsk przedsiębiorstw jest niepodważalny. Poznanie tych „determinant niepowodzenia” to cenna lekcja wskazująca na co szczególnie być wyczulonym prowadząc swój biznes.
Przyczyny kryzysów i upadków firm można pogrupować następująco:
- Przyczyny zewnętrzne (zwykle pozostają poza
kontrolą przedsiębiorcy)
- Czynniki i przyczyny z otoczenia bliższego
- Czynniki i przyczyny z otoczenia dalszego
- Przyczyny wewnętrzne (na nie przedsiębiorca ma bardzo duży wpływ)
Analizując poniższe czynnik warto pamiętać, że nie wszystkie są równie szkodliwe, choć każdy dysponuje potencjałem destrukcji przedsiębiorstwa. Szczególnie destrukcyjne są zaś ich sploty (tzn. sytuacje gdzie dwa lub więcej z poniższych czynników występuje wspólnie).
Czynniki i przyczyny zewnętrzne
Otoczenie bliższe (tzw. otoczenie konkurencyjne)
Silna konkurencja
Zachowania dostawców, konkurentów
Bariery popytowe – poziom dochodów ludności
Mały potencjał rozwojowy sektora
Duża siła dostawców
Niskie koszty wejścia i znaczne koszty wyjścia z sektora
Otoczenie dalsze (tzw. makrootoczenie)
Polityka fiskalna – wysokie obciążenia fiskalne
Wysokie koszty środowiskowe
Niedorozwój infrastruktury biznesowej
Prawo działalności gospodarczej, często zmieniające się przepisy (duże ryzyko prawne)
Niekorzystny dla przedsiębiorczości klimat społeczny
Sytuacja ekonomiczna kraju
Inflacja i polityka pieniężna – wysokie stopy procentow
Zmiana sytuacji gospodarczej za granicą
Załamanie popytu
Polityka gospodarcza – deregulacja branż
Model konsumpcji i oszczędzania
Oczekiwania inwestorów
Zmiany technologiczne
Chronicznie niewydolne branże
Konkurencja międzynarodowa
Polityka banków
Prywatyzacja
Katastrofy naturalne
Czynniki i przyczyny wewnętrzne
Słaby ład korporacyjny (corporate governance)
Słabe zarządzanie – brak wizji i strategii działania
Słabe zarządzanie kapitałem obrotowym
Nieodpowiednia kontrola finansowa
Wysokie koszty – wysoka kapitałochłonność
Wysokie, nadmierne zadłużenie
Przeinwestowanie (wielkie, nietrafione przedsięwzięcia)
Niedobór kapitału
Niedostateczne działania marketingowe
Skala działalności przekraczająca możliwości
Niewystarczająca wiedza i praktyka prawna
Niewystarczająca wiedza ekonomiczna
Celowe działanie na szkodę firmy
Maksymalizacja zysków (wartości)
w krótkim okresie
Błędy popełniane przez kierownictwo firmy
Koncentracja podaży (jeden kontrahent)
Przejęcie/fuzje
Polityka finansowa
Inercja i bałagan organizacyjny
Niska konkurencyjność produktów
Trudności w ściąganiu należności
Zbyt duże zaufanie do firm konsultingowych
Presja akcjonariuszy do zwiększania zysków za wszelką cenę
Niewłaściwe
zarządzanie wiedzą
i informacjami
Nieprzestrzeganie (brak) procedur kontroli
Wielkość firmy
Młodość firmy
Działalność w branży schyłkowej
Niedostatek wykwalifikowanych pracowników
Niski poziom wiedzy
Przypadek, brak szczęścia
Podsumowanie
Warto mieść świadomość, że zdecydowanie najczęstszą przyczyną złej sytuacji przedsiębiorstwa są błędy w zarządzaniu (w wysoko rozwiniętych gospodarkach stanowią około 90% przypadków). Informacja ta jest o tyle optymistyczna, że zarządzania można się nauczyć: niwelując jednocześnie ilość popełnianych błędów i zwiększając tym samym szanse na sukces swojej firmy.
Pociesza też to, że w dzisiejszych czasach dostęp do wartościowej wiedzy z zakresu zarządzania oraz różnorodność jej form (studia, bogata literatura naukowa i popularna, szkolenia, kursy e-learningowe, podcasty, blogi itd.), a także dostęp do szerokiego grona zewnętrznych specjalistów sprawiają, że poprawa sytuacji jest w zasięgu ręki niemal każdej firmy.
Osoby zainteresowane bardziej szczegółowym omówieniem czynników oraz przyczyn kryzysów i upadłości przedsiębiorstw (szczególnie w zakresie działalności MŚP) odsyłam do ekspertyzy pt. Usługi doradcze oraz instrumenty wsparcia dla małych i średnich przedsiębiorstw w ramach Polityki II szansy.
PODOBAJĄ CI SIĘ TREŚCI NA BLOGU?
Dołącz do subskrybentów newslettera, aby otrzymywać ciekawe treści, które pomogą Ci zatroszczyć się o bezpieczeństwo Twoje i Twojej organizacji.
KLIKNIJ W PONIŻSZY PRZYCISK!